Bước vào một Studio thu âm chuyên nghiệp, bạn có ngạc nhiên khi nhìn thấy những tấm mút tiêu âm dán kín phòng? Vì sao chúng lại xuất hiện ở đó?
1. Yêu cầu âm học của một Studio
Studio là những phòng được xây dựng và xử lý âm thanh đặc biệt, có những thiết bị chuyên dụng để thu âm, ghi và xử lý tín hiệu âm thanh. Ví dụ như microphone, bàn đạo diễn âm thanh, thiết bị ghi âm, tạo vang, kiểm thính…
Studio có yêu cầu nghiêm ngặt về thể tích, hình dạng, tỉ lệ kích thước phòng với từng loại hình phòng chức năng. Cũng như quy định thời gian âm vang, mức tạp âm cho phép, xác định trong từng dải octa. Quy chuẩn về lắp đặt vật liệu hút âm trong Studio cũng rất rõ ràng:
“Vật liệu hút âm được bố trí trên các bề mặt trong phòng (tường, trần, sàn) sao cho hệ số hút âm trong dải tần từ 63 Hz đến 10.000 Hz được phân bố đều đặn, tạo nên trường âm đồng đều.
Đối với các phòng máy đạo diễn và phòng kiểm thính âm thanh lập thể, vật liệu cần được bố trí đối xứng trên hai tường bên để tạo trường kiểm thính cân đối” (TCVN 4510 : 1988)
Vì vậy khi thiết kế, thi công tiêu âm Studio, phải luôn lưu ý sử dụng vật liệu tiêu âm đúng chuẩn.
2. Khả năng xử lý âm thanh của mút tiêu âm
Xu hướng làm Studio hiện nay là làm phòng đa năng. Vậy thì mút tiêu âm sử dụng nguyên lý nào để đáp ứng những quy định ngày càng khắt khe như vậy?
2.1. Mút tiêu âm hoạt động hiệu quả ở tần số cao.
Đặc điểm bề mặt của các tấm mút tiêu âm là xốp, lỗ. Chúng được cắt gọt theo hình kim tự tháp hoặc hình trứng. Bởi vậy nó được gọi nôm na là mút gai tiêu âm (mút chóp), mút trứng tiêu âm (mút hột gà). Phần đế tấm mút có độ dày từ 1 – 3 cm. Mút tiêu âm thường có độ cứng K15 / K16 / K21…
Ở tần số âm thanh trung và cao, mút tiêu âm hoạt động rất hiệu quả. Bởi có một quy luật, vật liệu hút âm lỗ thì sẽ loại bỏ nhiều âm cao. Ngược lại, vật liệu dày và đặc sẽ loại bỏ âm thanh trầm, thấp. Mút tiêu âm hút âm theo nguyên lý đa lỗ hút âm. Sóng âm cao (Treble) có tần số 6 kHz đến 20 kHz khi đi vào những lỗ trên bề mặt mút sẽ tiêu tán năng lượng. Âm thanh không bị đập trở lại trong Studio. Âm ở tần số cao quyết định độ trong của âm sắc. Do đó càng ít âm thanh dội lại, bản ghi càng trong vắt và nghe hay hơn.
2.2. Khả năng tiêu âm bass của mút tiêu âm.
Có một ngộ nhận, là mút tiêu âm không thể tiêu âm trầm (bass), tức là dải tần 20 – 500 Hz. Bởi các tấm mút tiêu âm chỉ có một nửa đặc hoàn toàn. Phần còn lại đã được cắt gọt tạo hình.
Thật ra không phải vậy. Các tấm mút tiêu âm được tạo hình ở bề mặt chính là để hấp thụ âm thanh bước sóng dài đến từ các góc của Studio. Bởi vật liệu tiêu hút phần sóng âm đến từ góc phòng cần có độ mở lớn hơn. Nói cách khác, phần tạo hình của mút tiêu âm làm tăng hiệu quả tiêu âm của chúng ở tần số thấp.
Tuy nhiên, khả năng tiêu âm bass của mút tiêu âm thực sự được quyết định bởi mật độ của chất liệu. Trong các thử nghiệm tại phòng nghe cũng cho thấy mút gai có mật độ dày hơn sẽ hấp thu thêm 40% ở tần số 125 Hz và thấp hơn so với loại có mật độ thấp.
Nhưng cần lưu ý, nếu mật độ vật liệu quá cao sẽ khiến tấm mút tiêu âm phản xạ sóng âm thanh chứ không hấp thụ chúng. Điều này lại không tốt cho tiêu âm Studio. Do đó, khi bạn muốn mua hàng hoặc muốn tự chế cần tấm tiêu âm thì cần tham khảo chỉ tiêu này để tìm được vật liệu tiêu âm phù hợp.
3. Các yếu tố ảnh hưởng tới khả năng hấp thụ của mút tiêu âm
Phần này chúng ta quan tâm hơn đến khả năng hấp thụ âm bass của mút tiêu âm. Bởi khả năng tiêu âm Studio trung và cao của mút tiêu âm đã khá tốt rồi.
3.1. Diện tích, thể tích của Studio.
Studio quá rộng hoặc quá hẹp đều ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh. Ví dụ Studio thu âm nên có diện tích 6-8 mét vuông, vì phòng quá rộng dễ gây tiếng vang, chứa nhiều tạp âm. Khi đó, mật độ mút tiêu âm sử dụng không đủ để tiêu hết tạp âm trong phòng. Khi cải tạo từ một phòng cũ, bạn có thể sử dụng thêm các vật liệu khác để hỗ trợ mút tiêu âm. Có thể là cột chân voi, thảm, ghế sofa…
3.2. Khoảng cách giữa mút tiêu âm và loa.
Yếu tố nữa tăng cường việc hấp thụ tần số thấp là khoảng cách đặt nguồn phát giữa tường và trần dán mút tiêu âm. Với cùng độ dày và chất liệu mút, nếu tăng khoảng cách này thì chúng càng hấp thụ tần số thấp tốt hơn. Dựa theo cách bố trí loa, kích cỡ loa trong Studio, người ta có thể tính toán đặt các tấm mút trứng, mút gai tiêu âm như thế nào cho phù hợp.
Thông thường sẽ đặt mút tiêu âm sau loa, cạnh hông loa, các mảng tường song song, tường sau lưng người nghe… Trên sàn nên trải thảm để tiêu âm dù là sàn lát gạch men hay ốp gỗ. Nếu đặt ghế ngồi trong phòng nghe, nên dùng sofa đệm dày.
4. So sánh mút tiêu âm và vật liệu tiêu âm khác.
4.1. Mút tiêu âm có giá thành rất hợp lý.
Trên thị trường có rất nhiều loại vật liệu tiêu âm. Ví dụ gỗ tiêu âm, len gỗ tiêu ân, tấm tiêu âm polyester fiber, hay tấm tiêu âm bông thủy tinh bọc nỉ fiber glass. Giá thành của các vật liệu này đều cao cho đến rất cao. Chỉ trừ tấm tiêu âm bông thủy tinh bọc nỉ là có thể cạnh tranh về giá với mút tiêu âm mút trứng, mút gai mà thôi. Tùy vào yêu cầu công trình, mà bạn có thể đưa ra lựa chọn phù hợp. Nhưng có một thực tế, là mút tiêu âm vẫn là vật liệu được ưa chuộng đầu bảng.
4.2. Mút tiêu âm sạch và an toàn.
Nếu tính riêng hiệu quả tiêu âm dải tần thấp, mút tiêu âm không phải vật liệu nổi trội. Bông thủy tinh lại hấp thụ được nhiều sóng âm bass hơn so với mút hình. Nhưng bông thủy tinh cần được bọc mặt ngoài để ngăn các sợi thủy tinh bay vào trong không khí. Điều này khiến cho việc thiết kế và lắp đặt chúng trở nên khó khăn và đắt đỏ hơn. Mút tiêu âm thì khác. Vật liệu này hoàn toàn có thể thi công bề mặt. Nó không phát tán bụi sợi, không gây hại tới sức khỏe người sử dụng.
Do đó, những ai muốn tiết kiệm và an toàn thường dùng mút trứng hay mút gai để thay thế.
4.3. Mút tiêu âm có màu sắc phong phú.
Không chịu kém cạnh các vật liệu khác, mút tiêu âm cũng có rất nhiều màu sắc. Bạn có thể chọn thi công tiêu âm Studio với một màu thuần nhất. Hoặc bạn cũng có thể cắt, ghép những tấm mút hình các màu lại với nhau. Xanh, đỏ, tím, vàng, xám, có quá nhiều tổ hợp để tạo nên cá tính riêng cho Studio của bạn.
Điểm qua có thể thấy, mút hình là vật liệu đã được thiết kế chuyên dụng cho tiêu âm Studio. Bạn còn băn khoăn gì khi lựa chọn sử dụng vật liệu này không? Nếu có, hãy gửi mail cho Cách nhiệt bảo ôn IDO hoặc gọi trực tiếp cho chúng tôi để được tư vấn.
Hotline 24/7: 0966 545 850 / 0902 51 32 61.
Cách nhiệt bảo ôn IDO – “Sống là hưởng thụ”.
Xem thêm: Mút gai tiêu âm các màu
CHAT ZALO